موضوع آغاز خلقت انسان در قرآن مجید در دو گروه از آیات وارد شده‏است:

گروه یکم-آیات مربوط به جریان طبیعى خلقت انسان که از ماده زمینى‏شروع مى‏شود و به صورت نطفه درمى‏آید و آنگاه در مجراى تبدلات جنینى به‏علقه و مضغه تبدیل مى‏شود و به مرحله استخوان‏بندى و کمال جنینى مى‏رسد و متولدمى‏گردد.نمونه جامع این گروه آیات، آیه زیر است:

و لقد خلقنا الانسان من سلالة من طین.ثم جعلناه نطفة فى قرار مکین ثم خلقنا النطفة علقة فخلقنا العلقة مضغة فخلقنا المضغة عظاما فکسونا العظام لحما ثم انشاناه خلقا آخر فتبارک الله احسن الخالقین (126) .

(ما انسان را از[حقیقتى]که از گل بیرون کشیده شده است،آفریدیم،سپس‏آن را بصورت نطفه‏اى در قرارگاه محکم قرار دادیم،آنگاه نطفه را به علقه و علقه رابه مضغه و مضغه را به استخوان‏ها تبدیل نموده و به استخوانها گوشت پوشانیدیم‏و سپس خلقت دیگرى در او ایجاد کردیم،پس پاکیزه و بخشنده برکت است‏خداوندى که بهترین آفرینندگان است) .

آیاتى که مضمون جریان طبیعى خلقت انسان را دربردارد،اگر چه ظاهر آنهاعموم انسان‏ها را اعم از آدم اولى و نسل مستمر او شامل مى‏شود،ولى صراحتى‏در این معنى ندارد،لذا استدلال قطعى با این گروه از آیات براى استقلال خلقت‏آدم در مقابل تحولیون نمى‏توان نمود.

گروه دوم-آیاتى است که ابتداى خلقت انسان و دستور الهى را درباره‏سجده فرشتگان و شیطان به آدم گوشزد مى‏کند.از آنجمله:

و اذ قال ربک للملائکة انى خالق بشرا من صلصال من حما مسنون.فاذاسویته و نفخت فیه من روحى فقعوا له ساجدین.فسجد الملائکة کلهم اجمعون.

الا ابلیس ابى ان یکون مع الساجدین  .

(در آن هنگام که پروردگار تو به فرشتگان گفت:من بشرى از گل خشکیده‏و تیره و دگرگون شونده مى‏آفرینم.و هنگامى که او را بنظم خود درآورده و ازروح خود در او دمیدم در برابر او سجده‏کنان بیافتید همه فرشتگان به سجده افتادندمگر شیطان که از ورود در سجده‏کنندگان امتناع ورزید.

این مضمون از آیات نشان مى‏دهد که بشر بدون فاصله زمانى و تحولات‏از گل خشکیده و تیره آفریده شده است.

 

محمد امین میری کلاس اول شعبه 4